Genel Araştırma

Bugün burada animelerde,mangalarda,forumlarda sıkça karşımıza çıkan,hakkında makaleler yazılan,belgeseller çekilen bir konuyu enine boyuna inceleyeceğiz. Japonya'nın ulusal bütçesinin %12' sini kapsayan,Meiji Dönemi'yle birlikte serpilip globalleşmeye başlayan ve Japonya'nın hızlı ve dengeli bir şekilde kalkınmasının en büyük nedenleri arasında gösterilen Japon eğitim sisteminin yapıtaşlarından Japon liseleri hakkında neler biliyoruz? Öncelikle zaten Japon lisesi dediğimizde çoğumuzun aklında belli başlı şeyler belirir: üniformalı liseli kızlar/erkekler,okul kulüpleri,yıl sonu eğlenceleri gibi gibi shoujo anime klişeleri... Peki ama hiç düşündük mü asıl kızımız dersteyken düşüncelere daldığında ve ders anlatmaya çalışan zavallı öğretmenlerin sesi arka plandayken aslında sınıfta neler olur,neler öğretilir? Sadece teneffüs aralarında gördüğümüz sınıfların içerisinde neler empoze edilir öğrencilere? Gelin birlikte yakından inceleyelim. Japon liselerinin tarihçesine baktığımızda Tokugawa Dönemi(1603-1867) 'nden Meiji Dönemi(1868-1912) 'ne kadar önemli bir gelişme görülmez bu dönemde genel olarak Çin eğitim sistemi örnek alınır. Ancak 2. Dünya Savaşı'nın Japonya'ya etkisiyle Meiji Dönemi'nin liderleri Batı'ya yetişebilmek adına modern,bütünleştirilmiş,ilkeli bir eğitim anlayışını benimsediler. Zaten önceden de dediğim gibi bu olay Japonya'nın 2. Dünya Savaşı'nda aldığı yenilginin izlerini silip üzerine kat bile çıkmıştır. Bu kararla birlikte Çin ve Japon eğitim sisteminden çıkılmış; lise seviyesine kadar eğitim zorunlu hale getirilmiş,üç aşamalı( ilkokul-ortaokul-üniversite) sistem oluşturulmuştu. Ayrıca kız ve erkek çocuklar için eğitim de zorunlu olmuştu. Ve böylece modern Japon Lisesi'nin temelleri atılmış oldu. Çağdaşımız Japon Lise'lerini incelediğimizdeyse liselerin büyük bir çoğunluğu 3 yıllık tam gün liselerden oluşmaktadır. Diğer liseler yarım gün ve 4 yıldan oluşur ama Japon halkının %90 dan fazlası tam gün olanları tercih eder. Dersler 45 dk.dan oluşur. Öğle aralarında yemek genellikle sınıfta yenilir getirebilenler evden bento (beslenme çantası)-ve evet lisede-getirir. Çoğumuzun bildiği üzere buralarda temizlik görevlisi/hademe yoktur. Öğrencilerden temizlikleri kendilerinin yapması-tuvaletler dahil-istenir ki sorumluluk ve görev alabilme olguları gelişsin. İlkelerine oldukça bağlı olan geleneksel ve çağdaş normlarla sentezlenerek harikalar yaratan Japon Liselerinin misyonu ise şu şekilde:-Kamu görevleri için gerekli insanı yetiştirmek,-İstekli gençlerin toplumda başarı sağlamasına olanak vermek,-Kuvvetli bir ekonomi için teknik olarak iyi yetişmiş gençleri topluma kazandırmak,-Gençleri ulusuna bağlı ve milli bütünlüğe yarar sağlayacak bireyler olarak yetiştirmek. Peki lisede bu yetileri kısmen elde etmiş gençler üniversitelere nasıl mı yerleşiyor? Oldukça şaşırtıcı ancak tıpkı bizimkine benzeyen bir sınavla. Ve daha şaşırtıcı olanıysa üniversitelere yerleşme oranı %98. Tabi bunda dershane benzeri özel kurumların yaygınlığının katkısı da vardır. Japonya'da bu tür destek kurslarının yaygınlığı oldukça fazla üstüne birde devlet okullarında çalışan öğretmenlerin neredeyse hepsi de ek olarak özel ders veriyorlar. Kim bilir belki de başarısını buraya borçlu liseler... E bu kadar çalışmanın stresini nasıl atıyorlar derseniz de bunun için kurulan " bukatsu" lar var. Bukatsu okul sonrası kulüp anlamına gelmektedir ve öğrencilerin sosyal açıdan gelişip bukatsunun alanına göre becerilerinin gelişmesi hedeflenmektedir. Sonuç olarak Japonya kendi yolunda ilerleyen bu sistem ne sadece bir yaratma ne de sadece bir kopya örneğidir. Ve eğitim konusunda dünya sırlamasında birçok görüş tarafından adını altın harflerle baş sıralara yazdırmıştır. Japonya'dan bu konu hakkında öğreneceklerimiz var belli ki... Esen kalın.